Tijd voor actie! Met ingang van 1 juli 2021 treedt de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (Wbtr) in werking. Dit betekent dat de regels omtrent het bestuur en toezicht van verenigingen, stichtingen, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen wijzigen.
De belangrijkste wijzigingen Wet bestuur en toezicht rechtspersonen opgesomd.
- Taakvervulling bestuur en toezichthouders
De Wbtr kent een uniforme regeling voor de taakvervulling van bestuurders en commissarissen (toezichthouders). Bestuurders en toezichthouders moeten zich bij de vervulling van hun taak richten naar het belang van de rechtspersoon en de met de rechtspersoon verbonden onderneming of organisatie. De verplichting om goed te besturen is niet nieuw. Wel nieuw is dat de wet voor alle rechtspersonen een gelijke wettelijke norm kent. Het is aan te raden om de taken en bevoegdheden van bestuurders en (indien aanwezig) toezichthouders nog eens goed in kaart te brengen. Controleer of de interne documenten zoals statuten, regelementen, procedures etc. op orde zijn.
- Hoofdelijke aansprakelijkheid
Onder het huidige recht zijn de bestuurders tegenover de rechtspersoon al gehouden tot een behoorlijke vervulling van hun taak. Deze regel gaat ook voor commissarissen gelden. Verder gaat ook voor niet-commerciële verenigingen en stichtingen gelden dat de curator een bestuurder of commissaris aansprakelijk kan stellen voor het tekort in het faillissement. Er moet dan sprake zijn van onbehoorlijke taakvervulling en het moet aannemelijk zijn dat dit een belangrijke oorzaak is van het faillissement. Deze regel gold al voor formele en commerciële verenigingen en stichtingen. Verder gaat het zogenaamde bewijsvermoeden in het vervolg ook gelden voor verenigingen die vennootschapsbelastingplichtig zijn of die semipubliek zijn en een jaarrekeningplicht hebben. Het bewijsvermoeden houdt in dat als niet aan de publicatieplicht- of administratieplicht is voldaan, wordt aangenomen dat dit een belangrijke oorzaak is van het faillissement.
- Tegenstrijdig belang
Wanneer bestuurders (en toezichthouders) een belang hebben dat tegenstrijdig is met het belang van de rechtspersoon dan mogen zij niet deelnemen aan de besluitvorming. Deze besluitvormingsregeling voor tegenstrijdig belang gaat automatisch gelden voor bestuurders op het moment van inwerkingtreding van de wet. Men hoeft dus niet naar de notaris om de statuten aan te laten passen. In het overgangsrecht wordt geregeld dat wanneer de statuten nog een verouderde tegenstrijdigbelangregeling bevatten, hierop na inwerkingtreding van de wet geen beroep meer kan worden gedaan.
- Ontstentenis- en beletregeling
De statuten moeten voortaan een bepaling bevatten waarin staat wat er moet gebeuren in het geval van ontstentenis of belet van alle bestuurders en commissarissen. Ontstentenis ziet bijvoorbeeld op de situatie dat een bestuurder aftreedt of ontslagen is. Van belet is bijvoorbeeld sprake in het geval van langdurige ziekte, schorsing of afwezigheid. De verplichting om in de statuten een ontstentenis- of beletregeling voor alle bestuurders en commissarissen op te nemen geldt vanaf de eerstvolgende statutenwijziging na de inwerkingtreding van de wet.
- Meervoudig stemrecht
Het meervoudig stemrecht verandert. Als een bepaalde bestuurder meer stemmen kan uitbrengen dan de anderen tezamen, dan zal deze bepaling gewijzigd moeten worden bij de eerstvolgende statutenwijziging. In ieder geval zal een oude regeling nog maximaal 5 jaar na inwerkingtreding van de wet blijven gelden. Na die tijd kan geen beroep meer worden gedaan op zo’n regeling.
- Toezicht
De Wbtr maakt het voor alle rechtspersonen mogelijk om een raad van commissarissen (raad van toezicht) of een one-tier board (een combi-bestuur van uitvoerende en niet-uitvoerende bestuurders) in te stellen. Het instellen van een raad van toezicht kon eerder ook al, maar moest dan naar eigen inzicht worden geregeld in de statuten. Nu komen er verplichtingen in de wet te staan waaraan moet worden voldaan.
- Ontslag bestuurders en commissarissen stichtingen
Er komen voor de rechter meer mogelijkheden voor het ontslaan van een bestuurder of commissaris van een stichting. Het ontslag door de rechtbank houdt verder in dat de betrokkene een bestuursverbod van vijf jaar krijgt opgelegd.
Hoe nu verder met de wijzigingen voor de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen?
Het is in ieder geval van belang om de statuten en regelementen tegen het licht te houden en in kaart te brengen welke bepalingen (op termijn) aangevuld of aangepast moeten worden. Het is niet verplicht om de statuten direct te wijzigen. Wij adviseren dit echter wel. De Wbtr zal namelijk leidend zijn boven de statuten. Waakzaamheid is dus geboden.
Hebt u een vraag over dit blog of wit u nader advies, dan help ik u graag! Neem gerust contact met mij op via telefoonnummer 023-5173377 of annelies@spectrumadvocaten.nl.
